અમદાવાદના સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલ આંતરરાષ્ટ્રીય એરપોર્ટ પર મુસાફરોના સામાનની તપાસ માટે નવી હાઈ-ટેક સ્ક્રીનિંગ સિસ્ટમ શરૂ કરવામાં આવી છે. આ પ્રકારની અદ્યતન વ્યવસ્થા હાલ ભારતના અન્ય કોઈ એરપોર્ટ પર ઉપલબ્ધ નથી. નવી પદ્ધતિ દ્વારા મુસાફરોની દરેક મોટી બેગનું એક્સ-રે સ્કેનિંગ કરવામાં આવશે, જ્યારે હેન્ડબેગ માટે પણ અલગ મશીનો લગાવવામાં આવ્યા છે.
આ સિસ્ટમનો મુખ્ય હેતુ છે — સોનું, ડ્રગ્સ, ગાંજો, દારૂ અને મોંઘા ગેજેટ્સ જેવા ગેરકાયદેસર સામાનની હેરફેર અટકાવવી. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં અમદાવાદ એરપોર્ટ પર આવા કિસ્સાઓમાં સતત વધારો થતો હતો.
સતત વધતા મુસાફરો અને કસ્ટમ તસ્કરીના કિસ્સા
છેલ્લા કેટલાક મહિનામાં આંતરરાષ્ટ્રીય ફ્લાઇટ્સ અને મુસાફરોની સંખ્યા વધી રહી છે, ખાસ કરીને સાંજ બાદ એરપોર્ટ ખૂબ વ્યસ્ત રહે છે. આ જ ધમાલની વચ્ચે કેટલાક લોકો સોનું અને ડ્રગ્સની દાણચોરી કરતા હતા. કસ્ટમ વિભાગે નોંધ્યું હતું કે, અમદાવાદ એરપોર્ટ હવે સોનાની ચોરી અને ડ્રગ્સ તસ્કરી માટે હોટસ્પોટ બની ગયો છે.
આ ગેરકાયદેસર પ્રવૃત્તિઓને નિયંત્રિત કરવા માટે કસ્ટમ્સ વિભાગે નવો ટેકનિકલ અભિગમ અપનાવ્યો છે — જે મુજબ હવે દરેક બેગનું કેન્દ્રિય કંટ્રોલ રૂમથી સીસીટીવી દેખરેખ હેઠળ સ્ક્રીનિંગ થાય છે.
નવી સિસ્ટમ કેવી રીતે કામ કરે છે?
એરપોર્ટ પર સ્થાપિત માસ્ટર કંટ્રોલ રૂમ 50થી વધુ હાઈ-રેઝોલ્યુશન કેમેરાથી જોડાયેલો છે. મુસાફર એરપોર્ટ પર ઉતરે ત્યારથી લઈને બેગ કસ્ટમ ક્લિયરન્સ સુધીની પ્રક્રિયા પર સતત નજર રાખવામાં આવે છે.
જૂની સિસ્ટમમાં, સ્ક્રીનિંગ ઓફિસરને બેગનો ટેગ અને માલિકની ઓળખ સ્પષ્ટ જોવા મળતી, જેના કારણે ક્યારેક માનવ હસ્તક્ષેપ અથવા ગેરવ્યવહારની શક્યતા હતી. હવે નવી મશીનોમાં કલર ટેગ અથવા મુસાફરનું નામ દેખાતું નથી — ઓફિસરને માત્ર એક્સ-રે ઈમેજ જ દેખાય છે, જેનાથી બેગમાં રહેલા સામાનની અંદરણી વિગતો મળે છે પરંતુ માલિકની ઓળખ ન થાય.
આ નવી મશીનો અદાણી ગ્રુપ દ્વારા પુરવઠા કરવામાં આવી છે અને કસ્ટમ અધિકારીઓના જણાવ્યા મુજબ, આ ટેક્નોલોજીથી કસ્ટમ લાંચ અને બિનજરૂરી દખલ અટકશે.
હેન્ડબેગ માટે પણ અલગ ચેકિંગ સિસ્ટમ
ઇમિગ્રેશન વિભાગે હેન્ડબેગ માટે અલગ સ્ક્રીનિંગ મશીનો લગાવ્યા છે. દરેક હેન્ડબેગ આ સ્કેનર પરથી પસાર થાય છે, અને જો કોઈ શંકાસ્પદ વસ્તુ જણાય છે તો તાત્કાલિક તપાસ થાય છે.
મોટી બેગોમાં અગાઉથી ગાંજો, ડ્રગ્સ, સિગારેટ, આઇફોન, એપલ વોચ, ક્રીમ, દારૂની બોટલ્સ જેવા માલ મળતા હતા. હવે કસ્ટમ તપાસ કડક બનતાં કેટલાક તસ્કર સોનું પેસ્ટ સ્વરૂપે હેન્ડબેગમાં અથવા શરીરના ભાગોમાં છુપાવી લાવવાનો પ્રયાસ કરે છે. બેગના વ્હીલ્સ, સ્ક્રૂ અને ડબલ લેયરમાં પણ સોનું છુપાવવાના કિસ્સાઓ મળી આવ્યા છે.
શૌચાલયમાં સામાન લઈ જવા પર પ્રતિબંધ
મુસાફરોને હવે એરપોર્ટના શૌચાલયમાં બેગ લઈ જવાની મંજૂરી નથી, કારણ કે અગાઉ કેટલીક ચોરીની ઘટનાઓ આ જગ્યાઓ પરથી પકડાઈ હતી. નિયમોનું પાલન સુનિશ્ચિત કરવા માટે કોન્સ્ટેબલ તૈનાત કરવામાં આવ્યા છે.
દરરોજ 6 હજારથી વધુ બેગની તપાસ
અમદાવાદ એરપોર્ટ પર દરરોજ 20થી 22 આંતરરાષ્ટ્રીય ફ્લાઇટ્સ આવે છે. દરેક મુસાફર પાસે સરેરાશ બે બેગ ગણીએ તો દરરોજ 6 હજારથી વધુ બેગેજ સ્કેનિંગ પ્રક્રિયા કરવામાં આવે છે. અમીરાત અને યુરોપ તરફ જતી ફ્લાઇટ્સમાં મુસાફરોની સંખ્યા સૌથી વધુ રહે છે.
