જો તમે પણ લીલા મરચાંનો ઉપયોગ તમારા ખોરાકમાં તાજગી અને સ્વાદ ઉમેરવા માટે કરો છો, તો પછી તેને ઘરે કેમ ન ઉગાડી શકાય. લીલા મરચાં દરેક ભારતીય રસોડાનો એક મહત્વપૂર્ણ ભાગ છે. સારી વાત એ છે કે લીલા મરચાં ઉગાડવા ખૂબ જ સરળ છે અને તેને વધુ જગ્યાની જરૂર નથી. તમે તેને તમારા રસોડાના બગીચામાં અથવા તમારા ઘરના બાલ્કની, ટેરેસ અથવા કુંડામાં પણ ઉગાડી શકો છો.
મરચાં ઉગાડવાની
યોગ્ય ઋતુ લીલા મરચાં વર્ષના કોઈપણ ઋતુમાં ઉગાડી શકાય છે, પરંતુ તેનો શ્રેષ્ઠ સમય ફેબ્રુઆરીથી એપ્રિલ અને પછી જુલાઈથી ઓગસ્ટ માનવામાં આવે છે. આ મહિનામાં, બીજ ઝડપથી અંકુરિત થાય છે અને છોડ સારી રીતે ઉગે છે. જો તમારી પાસે તડકો આવે તેવી જગ્યા હોય, તો તમે તેને ગમે ત્યારે ઉગાડી શકો છો.
મરચાં ક્યાં અને કેવી રીતે વાવવા?
લીલા મરચાં કુંડા, બાલ્કની અથવા ટેરેસ ગાર્ડનમાં સરળતાથી વાવી શકાય છે. આ માટે, 10 થી 12 ઇંચ ઊંડાઈનો કુંડા અથવા કન્ટેનર લો. માટી એવી હોવી જોઈએ કે તે પાણી જાળવી ન રાખે અને જેમાં ખાતર ભેળવવામાં આવ્યું હોય. શ્રેષ્ઠ મિશ્રણ બે ભાગ માટી, એક ભાગ ગાયનું છાણ ખાતર અને એક ભાગ રેતી છે. આ છોડને પોષણ પૂરું પાડશે અને પાણીનો યોગ્ય નિકાલ પણ સુનિશ્ચિત કરશે.
બીજ તૈયાર કરવાની પદ્ધતિ
તમે બજારમાંથી સરળતાથી લીલા મરચાના બીજ મેળવી શકો છો. જો તમે ઇચ્છો તો, તમે ઘરે ઉપયોગમાં લેવાતા સૂકા મરચામાંથી બીજ કાઢીને તેનો ઉપયોગ પણ કરી શકો છો. બીજ રોપતા પહેલા, તેમને 12 કલાક પાણીમાં પલાળી રાખો. આમ કરવાથી, બીજ ઝડપથી અંકુરિત થાય છે અને છોડ મજબૂત બને છે.
બીજ વાવવાની પદ્ધતિ
તૈયાર કરેલી માટીને કુંડામાં મૂકો અને તેને થોડી સમતળ કરો. હવે બીજને લગભગ અડધો ઇંચ ઊંડો મૂકો અને ઉપર માટીનું પાતળું પડ નાખો. આ પછી હળવું પાણી છાંટો. ધ્યાનમાં રાખો કે શરૂઆતમાં ઓછું પાણી આપો જેથી બીજ સડી ન જાય. બીજને અંકુરિત થવામાં લગભગ 7 થી 10 દિવસ લાગે છે. આ સમય દરમિયાન, વાસણને એવી જગ્યાએ રાખો જ્યાં પ્રકાશ સૂર્યપ્રકાશ આવે.
છોડની સંભાળ કેવી રીતે રાખવી?
જ્યારે છોડ 3 થી 4 ઇંચ ઊંચા થાય છે, ત્યારે તેમને ધીમે ધીમે વધુ સૂર્યપ્રકાશમાં રાખો. નિયમિતપણે છોડને પાણી આપતા રહો પરંતુ કુંડામાં ક્યારેય પાણી જમા ન થવા દો. જો વધારે પાણી હોય તો મૂળને નુકસાન થઈ શકે છે. દર 15 દિવસે એક વાર ગાયનું છાણ ખાતર અથવા ઘરના રસોડાના કચરામાંથી બનાવેલ ખાતર ઉમેરતા રહો. આ છોડને લીલો રાખશે અને વધુ ફળો આપશે.
જીવાતો અને રોગોથી રક્ષણ
ક્યારેક નાના જંતુઓ લીલા મરચાના છોડ પર હુમલો કરે છે. તેમને રોકવા માટે, તમે બજારની દવાનો ઉપયોગ કરવાને બદલે ઘરે બનાવેલા સ્પ્રેનો ઉપયોગ કરી શકો છો. પાણીમાં લીમડાનું તેલ ભેળવીને તેનો છંટકાવ કરવાથી છોડ સુરક્ષિત રહે છે.
પહેલો પાક ક્યારે મળે છે?
લીલા મરચાંનો છોડ લગભગ 45 થી 60 દિવસમાં ફળ આપવાનું શરૂ કરે છે. શરૂઆતમાં, નાના લીલા મરચાં નીકળે છે અને ધીમે ધીમે તે મોટા કદમાં વધે છે. છોડમાંથી નિયમિતપણે મરચાં તોડતા રહો, આનાથી છોડ લાંબા સમય સુધી ફળ આપતો રહેશે.