પંજાબ કૃષિ વિભાગના એક અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે અંદાજે 5,00,000 એકર જમીનને અસર થવાનો અંદાજ છે, અને પાક સંબંધિત કુલ નુકસાન 4,500 કરોડથી 5,000 કરોડ રૂપિયાની વચ્ચે હોવાનો અંદાજ છે. આ જમીનમાલિકો અને ભાડૂઆત ખેડૂતો બંનેને અસર કરે છે. મોટાભાગના અસરગ્રસ્ત વિસ્તારો રાજ્યના મુખ્ય ખરીફ પાક, ડાંગરની ખેતી હેઠળ હતા.
મોટાભાગના અસરગ્રસ્ત વિસ્તારો
પંજાબના કેટલાક જિલ્લાઓમાં તાજેતરના પૂરથી ખેડૂત સમુદાય ગંભીર મુશ્કેલીમાં મુકાઈ ગયો છે. સરકારે આશરે 200,000 હેક્ટર અથવા આશરે 5,00,000 એકર પાકને નુકસાન થયું હોવાનું સ્વીકાર્યું છે. જોકે, ખેડૂતોને થયેલ વાસ્તવિક આર્થિક નુકસાન ઘણું વધારે ગંભીર હોવાનું માનવામાં આવે છે. ખેડૂતોને થયેલ નુકસાન 5,000 કરોડથી 6,000 કરોડ રૂપિયા અથવા તેનાથી વધુ હોવાનો અંદાજ છે. મોટાભાગના અસરગ્રસ્ત વિસ્તારો રાજ્યના મુખ્ય ખરીફ પાક, ડાંગરની ખેતી હેઠળ હતા. કેટલાક વિસ્તારોમાં, શેરડી, મકાઈ અને શાકભાજી જેવા અન્ય પાક પણ ઉગાડવામાં આવે છે અને તેને ગંભીર અસર થઈ છે.
ખેડૂતોને ભારે નુકસાન
એક એકર ડાંગરની ખેતી માટે બીજ, ખાતર, મજૂરી અને અન્ય ખર્ચ સહિત કુલ ઇનપુટ ખર્ચ આશરે 15,000 થી 20,000 રૂપિયા છે. અંદાજિત ઉત્પાદન આશરે 30 ક્વિન્ટલ પ્રતિ એકર છે. વધુમાં, લઘુત્તમ ટેકાના ભાવ 2,389 રૂપિયા પ્રતિ ક્વિન્ટલ નક્કી કરવામાં આવ્યા છે, તો પાકનું કુલ મૂલ્ય આશરે 71,940 રૂપિયા છે. જો પૂરને કારણે આખો પાક નાશ પામે છે, તો તે ખેડૂતો માટે મોટું નુકસાન હશે.
તમામ પ્રકારના ખેડૂતોને અસર
જેઓ પ્રતિ પાક એક એકર જમીન માટે આશરે 25,000 રૂપિયા ચૂકવે છે, નુકસાન ખાસ કરીને ગંભીર છે. રોકાણ અને ખોવાયેલી આવક સહિત તેમનું પ્રતિ એકર કુલ નુકસાન આશરે 1.15 લાખ રૂપિયા સુધી પહોંચે છે. પંજાબ કૃષિ વિભાગના એક અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે અંદાજે પાંચ લાખ એકર જમીનને અસર થવાનો અંદાજ છે, પાક સંબંધિત કુલ નુકસાન ₹4,500 કરોડથી ₹5,000 કરોડની વચ્ચે હોવાનો અંદાજ છે. આ જમીનમાલિકો અને ભાડૂઆત ખેડૂતો બંનેને અસર કરે છે.
નુકસાન અંદાજ કરતાં વધુ
મહેસૂલ વિભાગના અધિકારીઓ કહે છે કે જો અસરગ્રસ્ત વિસ્તારનો અમુક ભાગ શાકભાજી અને શેરડી જેવા ઉચ્ચ મૂલ્યના પાક હેઠળ હોય, તો નુકસાન ₹6,000 કરોડ સુધી પહોંચી શકે છે. શેરડીના પ્રતિ એકર કુલ નુકસાન આશરે ₹1.60 લાખથી ₹1.75 લાખ અને શાકભાજીના પાકના પ્રતિ એકર નુકસાન ₹2 લાખથી ₹3 લાખ સુધી હોવાનો અંદાજ છે. અધિકારી માને છે કે આ ન્યૂનતમ નુકસાન છે, પરંતુ વાસ્તવિક નુકસાન ઘણું વધારે હોઈ શકે છે.
ખેડૂતોને કેટલું વળતર મળ્યું?
પંજાબ સરકારે અસરગ્રસ્ત ખેડૂતોને પ્રતિ એકર ₹20,000 વળતરની જાહેરાત કરી છે, જે કુલ ₹1,000 કરોડ થાય છે. વધુમાં, રાજ્યએ કેન્દ્ર સરકારને આ રકમ વધારીને ઓછામાં ઓછા ₹50,000 પ્રતિ એકર કરવાની વિનંતી કરી છે. રવિ સિઝનની તૈયારી માટે પૂરગ્રસ્ત પાંચ લાખ એકર જમીન માટે મફત ઘઉંના બીજનું વિતરણ પણ જાહેર કરવામાં આવ્યું છે.
પંજાબ કૃષિ વિભાગના નિયામક
કૃષિ નિષ્ણાતો અને ખેડૂત સંગઠનો મુખ્ય પગલાંની માંગ કરી રહ્યા છે, જેમાં હાલના કૃષિ લોન પર વ્યાજ માફી, મશીનરી બદલવા માટે ખાસ પેકેજ અને માટી પુનઃસ્થાપન માટે સહાયનો સમાવેશ થાય છે. જેમ જેમ રવિ વાવણીની મોસમ નજીક આવી રહી છે, તેમ તેમ અસરગ્રસ્ત ખેતીની જમીનોને પુનર્વસન કરવાની જરૂરિયાત વધુ તાકીદની બની ગઈ છે. પંજાબ કૃષિ વિભાગના નિયામકે જણાવ્યું હતું કે મહેસૂલ વિભાગ દ્વારા એક ખાસ સર્વે ચાલી રહ્યો છે. અંદાજિત નુકસાન હાલમાં રૂ. 13,000 કરોડ જેટલું છે, જે મૂલ્યાંકન પછી વધુ વધી શકે છે.
