India is one of the largest cashew producers in the world: કાજુને 'સફેદ સોનું' કહેવામાં આવે છે કારણ કે, એક વખત રોકાણ કર્યા પછી, તે ઘણા વર્ષો સુધી સતત આવક આપે છે. બજારમાં તેની હંમેશા માંગ રહે છે અને સારી કિંમત પણ મળે છે. ભારત વિશ્વનો સૌથી વધુ કાજુ ઉત્પાદકોમાંનો એક છે જ્યાં ગોવા, મહારાષ્ટ્ર, કર્ણાટક, કેરળ, તમિલનાડુ અને આંધ્રપ્રદેશમાં તેની ખેતી મોટા પાયે થાય છે. હવે ધીમે ધીમે દેશના ઘણા ભાગોમાં ખેડૂતો કાજુની ખેતી તરફ વળી રહ્યા છે.
માટી અને આબોહવા
કાજુની ખેતી માટે ગરમ અને ભેજવાળી આબોહવા શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. તે દરિયાની સપાટીથી 700 મીટર ઊંચાઈ સુધીના વિસ્તારોમાં સારી રીતે ઉગે છે. રેતાળ અથવા ગોરાડુ જમીન આ માટે યોગ્ય છે, જેમાં પાણીનો નિકાલ સારો હોય છે. ખૂબ ઠંડી જગ્યાએ અથવા જ્યાં પાણી એકઠું થાય છે ત્યાં કાજુની ખેતી સફળ થતી નથી.
સારી જાતો અને વાવેતરની પદ્ધતિઓ
કાજુનું ઉત્પાદન વધારવા માટે સુધારેલી જાતોની પસંદગી કરવી જરૂરી છે. VRI-3, VRI-4, H-130, H-1601 અને ગોવા-1 જેવી જાતો ભારતમાં લોકપ્રિય છે. જૂન-જુલાઈમાં ચોમાસાની શરૂઆતમાં છોડ વાવવામાં આવે છે. 60x60x60 સે.મી.ના ખાડા ખોદવામાં આવે છે, અને પ્રતિ એકર આશરે 100 થી 120 છોડ વાવવામાં આવે છે. દરેક છોડ વચ્ચે આશરે 7 થી 8 મીટરનું અંતર રાખવું જોઈએ જેથી વૃક્ષોને ઉગાવ માટે પૂરતી જગ્યા મળી રહે.
કેવી રીતે કાળજી રાખવી
કાજુની ખેતી માટે શરૂઆતના 2-3 વર્ષ નિયમિત સિંચાઈની જરૂર પડે છે જેથી છોડ સારી રીતે ઉગી શકે. જેમ જેમ વૃક્ષો મોટા થાય છે તેમ તેમ તેમને વધુ પાણીની જરૂર પડતી નથી, પરંતુ ફૂલો અને ફળ બેસવાના સમયે સિંચાઈ કરવાથી ઉત્પાદનમાં સુધારો થાય છે. નીંદણ નિયંત્રણ માટે સમયાંતરે ખેતરની સફાઈ જરૂરી છે.
લણણી અને ઉત્પાદન
કાજુના ઝાડ ત્રણથી ચાર વર્ષમાં ફળ આપવાનું શરૂ કરે છે. કાજુના ફળો માર્ચ અને મે વચ્ચે પાકે છે. જ્યારે સંપૂર્ણ વિકાસ થાય છે, ત્યારે તે જમીનમાંથી ખર્યા પછી એકત્રિત કરવામાં આવે છે. પછી બીજને ફળથી અલગ કરીને તડકામાં સૂકવવામાં આવે છે.
ઘરે કાજુ કેવી રીતે ઉગાડવા
જો તમારી પાસે થોડી જગ્યા હોય અને તમે તમારા ઘર કે ખેતરની આસપાસ કાજુ વાવવા ઇચ્છો છો, તો આ શક્ય છે. ફક્ત ખાતરી કરો કે, સ્થળ તડકોવાળું હોય, જમીન સારી રીતે પાણીયુક્ત હોય અને છોડને શરૂઆતના વર્ષોમાં પૂરતું પાણી મળે. યોગ્ય કાળજી સાથે, ત્રણથી ચાર વર્ષમાં ફળ આપવાનું શરૂ થાય છે.
ખર્ચ અને આવક
કાજુની ખેતીમાં છોડ, ખાતર, સિંચાઈ અને મજૂરી જેવા પ્રારંભિક રોકાણો થોડા વધારે હોય છે. જોકે, એકવાર બગીચાની સ્થાપના થઈ જાય પછી, ઓછા ખર્ચે વાર્ષિક લાખો રૂપિયા કમાઈ શકાય છે. એક એકરમાં સરેરાશ સાત થી દસ ક્વિન્ટલ કાજુનું ઉત્પાદન થાય છે. કાજુનો બજાર ભાવ પ્રતિ કિલોગ્રામ 800 થી 1000 રૂપિયા સુધીનો હોય છે, એટલે કે પ્રતિ એકર વાર્ષિક 5 થી 7 લાખ રૂપિયાની આવક મેળવી શકાય છે.




















