વોશિંગ્ટનની એક ફેડરલ અપીલ કોર્ટેમાં યુએસના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ દ્વારા વિવિધ દેશો પર લગાવવામાં આવેલા ટેરિફને ગેરકાયદેસર જાહેર કર્યા છે. કોર્ટે નીચલી કોર્ટના નિર્ણયને સમર્થન આપ્યું હતું અને કહ્યું હતું કે, ટ્રમ્પ દ્વારા લગાવવામાં આવેલ મોટાભાગની આયાત ડ્યુટી ગેરકાયદેસર છે. આ દરમિયાન, કોર્ટે રાષ્ટ્રપતિની આ શક્તિનો ઉપયોગ કરવાની સત્તાઓ પર પણ સવાલ ઉઠાવ્યા હતા.
શું ફેડરલ કોર્ટનો નિર્ણય વિશ્વના મોટાભાગના અર્થતંત્રોને અસર કરશે?
નોંધનીય છે કે, ટ્રમ્પના વહીવટીતંત્રે તેના વેપાર ભાગીદારો પર 10 ટકાથી વધુ ટેરિફ લગાવ્યો છે. અને ભારત અને બ્રાઝિલ જેવા દેશો પર અમેરિકા દ્વારા લગાવવામાં આવેલ ટેરિફનો દર હવે 50 ટકા સુધી પહોંચી ગયો છે. જોકે, યુએસ ફેડરલ કોર્ટનો નિર્ણય વિશ્વના મોટાભાગના અર્થતંત્રો માટે રાહત સમાન આવ્યો છે. આવી સ્થિતિમાં એ જાણવું મહત્વપૂર્ણ છે કે, ટ્રમ્પના ટેરિફ પર સ્ટે મૂકવાનો ફેડરલ કોર્ટનો નિર્ણય કેમ મહત્વપૂર્ણ છે? નીચલી કોર્ટના નિર્ણયને સમર્થન આપતી વખતે કોર્ટે યુએસ રાષ્ટ્રપતિની સત્તાઓ વિશે શું કહ્યું છે? ફેડરલ કોર્ટના નિર્ણયની શું અસર થશે? આ નિર્ણયથી ભારતને કેટલી રાહત મળી છે? ટ્રમ્પના ટેરિફ પર આગળ શું થશે?
ટ્રમ્પના ટેરિફ સામે ફેડરલ કોર્ટનો નિર્ણય શા માટે મહત્વપૂર્ણ છે?
ફેડરલ કોર્ટનો નિર્ણય ટ્રમ્પના વૈશ્વિક વેપાર માળખાને બદલવાના પ્રયાસમાં એક મોટો અવરોધ છે, જેના દ્વારા તેઓ અમેરિકા સાથે વેપાર કરતા દેશો પર ટેરિફ લગાવીને વધુ આવક એકત્રિત કરવાની તક શોધી રહ્યા હતા. કોર્ટના નિર્ણય પછી, ટ્રમ્પ દ્વારા લગાવેલ ટેરિફ બંધ થઈ જશે તે લગભગ નિશ્ચિત છે. જોકે, વ્હાઇટ હાઉસે ઘણી વખત કહ્યું છે કે, તે ટેરિફ વિરુદ્ધના કોઈપણ નિર્ણયને સુપ્રીમ કોર્ટમાં પડકારશે.
ટ્રમ્પના ટેરિફ નિર્ણય અને રાષ્ટ્રપતિની સત્તાઓ વિશે ફેડરલ કોર્ટે શું કહ્યું?
ફેડરલ કોર્ટે કહ્યું કે, યુએસ રાષ્ટ્રપતિએ કટોકટી દરમિયાન તેમને આપવામાં આવેલી સત્તાઓનો દુરુપયોગ કર્યો. 11 ન્યાયાધીશોમાંથી 7 ન્યાયાધીશોએ ટ્રમ્પના ટેરિફ લગાવવાના નિર્ણયને ગેરકાયદેસર જાહેર કર્યો, જ્યારે 4 ન્યાયાધીશોના નિર્ણયો અસંમતિપૂર્ણ હતા. કોર્ટે પોતાના બહુમતી નિર્ણયમાં કહ્યું, "જ્યારે અમે સંમત છીએ કે કટોકટી કાયદો (આંતરરાષ્ટ્રીય કટોકટી આર્થિક શક્તિ અધિનિયમ) રાષ્ટ્રપતિને આયાત પર નિયમો લગાવવાની સત્તા આપે છે, તે તેમને એક્ઝિક્યુટિવ ઓર્ડર દ્વારા ટેરિફ લગાવવાનો અધિકાર આપતો નથી." કોર્ટે કહ્યું, "કર અને ટેરિફ લગાવવાની સત્તા બંધારણીય રીતે ફક્ત વિધાનસભા શાખા - સંસદ (કોંગ્રેસ) પાસે છે. ટ્રમ્પે તેમના સૌથી મોટા ટેરિફ લગાવવાના માટે જે કાયદા પર આધાર રાખ્યો હતો તે હકીકતમાં તેમને આયાત ડ્યુટી લગાવવાની સત્તા આપતો નથી."
મે મહિનામાં નીચલી કોર્ટે શું કહ્યું?
આ વર્ષે મે મહિનામાં, અમેરિકાની નીચલી કોર્ટે - યુએસ કોર્ટ ઓફ ઇન્ટરનેશનલ ટ્રેડે પણ ટ્રમ્પના ટેરિફને ગેરકાયદેસર જાહેર કર્યો હતો. નીચલી અદાલતે કહ્યું હતું કે, યુએસ બંધારણ સંસદને અન્ય દેશો સાથે વેપારનું નિયમન કરવાનો વિશિષ્ટ અધિકાર આપે છે. પરંતુ, અમેરિકન અર્થતંત્રને સુરક્ષિત રાખવા માટે, રાષ્ટ્રપતિ કટોકટીની સત્તાઓનો ઉપયોગ કરીને આ જોગવાઈને રદ કરી શકતા નથી. કોર્ટે કહ્યું હતું કે, ટ્રમ્પે ઇન્ટરનેશનલ ઇમરજન્સી ઇકોનોમિક પાવર્સ એક્ટ (IEEPA) નો દુરુપયોગ કર્યો છે. આ કાયદો કટોકટીમાં રાષ્ટ્રપતિને ચોક્કસ સત્તાઓ આપે છે, પરંતુ કોર્ટે કહ્યું કે, ટ્રમ્પે તેનો ઉપયોગ કોઈ નક્કર આધાર વિના કર્યો હતો. જોકે, કોર્ટે અલગ કાયદાનો ઉપયોગ કરીને ઓટોમોબાઇલ્સ, સ્ટીલ અને એલ્યુમિનિયમ પર લગાવવામાં આવેલ કેટલાક ઉદ્યોગ-વિશિષ્ટ ટેરિફને રોક્યા નથી.
ફેડરલ કોર્ટના નિર્ણયની શું અસર થશે?
વોશિંગ્ટન સ્થિત ફેડરલ કોર્ટે કહ્યું છે કે, તેનો નિર્ણય 14 ઓક્ટોબરથી લાગુ કરવામાં આવશે. તેનો અર્થ એ કે, ટ્રમ્પ દ્વારા લગાવેલ ટેરિફ આ તારીખ સુધી અમલમાં રહેશે. આ સમય દરમિયાન, ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્ર સુપ્રીમ કોર્ટમાં કોર્ટના નિર્ણયને પડકારી શકે છે, જે નિશ્ચિત માનવામાં આવે છે. કોર્ટના નિર્ણય બાદ, યુએસ પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે શુક્રવારે તેમના ટ્રુથ સોશિયલ પ્લેટફોર્મ પર એક પોસ્ટમાં કહ્યું, "બધા ટેરિફ હજુ પણ અમલમાં છે. જો આ ટેરિફ દૂર કરવામાં આવે તો તે આપણા દેશ માટે સંપૂર્ણ આપત્તિ હશે." આ નિર્ણય પર ટિપ્પણી કરતા, વ્હાઇટ હાઉસના પ્રવક્તા કુશ દેસાઈએ જણાવ્યું હતું કે, "રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પે વિદેશી જોખમો સામે આપણી રાષ્ટ્રીય અને આર્થિક સુરક્ષાને સુરક્ષિત રાખવા માટે ટેરિફ લગાવવા માટે તેમની સત્તાનો કાયદેસર રીતે ઉપયોગ કર્યો હતો. અમે આ કેસમાં અંતિમ વિજયની રાહ જોઈ રહ્યા છીએ."
આ નિર્ણયથી દુનિયા અને ભારતને કેટલી રાહત મળશે?
કોર્ટના આદેશ મુજબ, ટ્રમ્પના ટેરિફ હાલ પૂરતા અમલમાં રહેશે. આનો અર્થ એ થયો કે, ભારતીય નિકાસકારોને 14 ઓક્ટોબર સુધી 50% ટેરિફમાંથી કોઈ રાહત મળે તેવી શક્યતા નથી. જો કે, આ સમય દરમિયાન, આ મામલો સુપ્રીમ કોર્ટમાં જાય તેવી શક્યતા છે અને આ અંગેની સુનાવણી આગામી કેટલાક મહિનાઓ સુધી ચાલુ રહી શકે છે. અમેરિકન મીડિયા અનુસાર, સુપ્રીમ કોર્ટ ટેરિફને 14 ઓક્ટોબર સુધી અમલમાં રાખવાની સમયમર્યાદાને વધુ લંબાવવાનો નિર્ણય લઈ શકે છે. ટેરિફના મુદ્દા પર કોઈપણ રાહત માટે સુપ્રીમ કોર્ટનો નિર્ણયની શક્યતા છે.
યુએસ ટેરિફ મુદ્દા પર આગળ શું છે?
ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્ર નીચલી કોર્ટ અને હાઇકોર્ટમાં ટેરિફ મુદ્દો હારી ગયા પછી, આ મુદ્દો હવે સુપ્રીમ કોર્ટમાં જવાની તૈયારીમાં છે. મીડિયા રિપોર્ટ અનુસાર, સુપ્રીમ કોર્ટ હવે આ કેસમાં બંધારણના અર્થઘટનને લગતા મહત્વપૂર્ણ કાનૂની પ્રશ્નો પર નિર્ણય લેશે. સુપ્રીમ કોર્ટનો નિર્ણય સાર્વત્રિક અને અંતિમ હોવાથી, તે યુએસ રાષ્ટ્રપતિ અને યુએસ સંસદ વચ્ચે સત્તાના વિભાજન અને તેની મર્યાદાઓને સમજાવવાનો નિર્ણય હશે. એવું માનવામાં આવે છે કે, સુપ્રીમ કોર્ટ ઓક્ટોબરના પહેલા અઠવાડિયાથી ટ્રમ્પના ટેરિફના મુદ્દા પર સુનાવણી શરૂ કરી શકે છે. ત્યારબાદ, કોર્ટમાં આ મામલો કેટલો સમય ચાલશે તે ચોક્કસ નથી. અહેવાલો અનુસાર, જો ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્ર સુપ્રીમ કોર્ટમાં હારી જાય છે, તો એ જોવાનું મહત્વપૂર્ણ રહેશે કે, યુએસ સરકાર તેના પોતાના આયાતકારો પાસેથી વસૂલવામાં આવેલ ટેરિફ કેવી રીતે પરત કરશે.
