RBI New Rule: જો તમે પણ હપ્તા પર ફોન ખરીદો છો, તો તમારા માટે એક મહત્વપૂર્ણ સમાચાર છે. અહેવાલ છે કે, ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI) એક નવા નિયમ પર વિચાર કરી રહી છે, જેના હેઠળ જો કોઈ ગ્રાહક હપ્તા પર ખરીદેલા મોબાઇલ ફોનની લોન ચૂકવશે નહીં, તો બેંક તેના ફોનને રિમોટલી લોક કરી દેશે અને આ માટે RBIની પરવાનગી ટૂંક સમયમાં મળી શકે છે.
અહેવાલ શું છે
અહેવાલ મુજબ, આ પગલાથી બેંકોને ખરાબ લોન (NPA) થી રાહત મળવાની અપેક્ષા છે. ભારતમાં ગ્રાહક ઇલેક્ટ્રોનિક્સનો મોટો ભાગ, જેમ કે મોબાઇલ ફોન, નાની વ્યક્તિગત લોન પર ખરીદવામાં આવે છે. હોમ ક્રેડિટ ફાઇનાન્સ દ્વારા 2024ના અભ્યાસ મુજબ, ગ્રાહક ઇલેક્ટ્રોનિક્સનો એક તૃતીયાંશ કરતાં વધુ હપ્તા પર ખરીદવામાં આવે છે. ભારતમાં મોબાઇલ બજાર ખૂબ મોટું છે. TRAI અનુસાર દેશમાં 1.16 અબજથી વધુ મોબાઇલ કનેક્શન છે. જે સ્થિતિમાં જો RBIનો આ પ્રસ્તાવ લાગુ કરવામાં આવે છે, તો તે ફક્ત બેંકોને સુરક્ષિત કરશે જ નહીં પરંતુ ગ્રાહકો પર સમયસર લોન ચૂકવવાનું દબાણ પણ વધારશે.
RBIની તૈયારી શું છે
મીડિયા રિપોર્ટ્સ અનુસાર, એવું જાણવા મળ્યું છે કે RBI આગામી થોડા મહિનામાં બેંકો અને નાણાકીય સંસ્થાઓ માટે તેના ફેર પ્રેક્ટિસ કોડને અપડેટ કરવાની તૈયારી કરી રહી છે. આ અપડેટમાં ફોન-લોકિંગ મિકેનિઝમ સંબંધિત નવી માર્ગદર્શિકાનો સમાવેશ કરવામાં આવશે. તમને જણાવી દઈએ કે ગયા વર્ષે RBIએ બેંકો અને નાણાકીય સંસ્થાઓને સૂચના આપી હતી કે લોન ન ચૂકવનારા ગ્રાહકોના મોબાઇલ ફોનને લોક કરવાની પ્રથા તાત્કાલિક બંધ કરવામાં આવે. આ પદ્ધતિ પહેલાથી જ અપનાવવામાં આવી રહી હતી, જેમાં જ્યારે કોઈ ગ્રાહક હપ્તા પર મોબાઇલ ફોન ખરીદે છે, ત્યારે તે જ સમયે ફોનમાં એક ખાસ એપ્લિકેશન ઇન્સ્ટોલ કરવામાં આવી હતી. આ એપ્લિકેશન દ્વારા જો ગ્રાહક સમયસર ચુકવણી ન કરે તો બેંક અથવા ધિરાણકર્તા કંપનીને ફોનને રિમોટલી લોક કરવાનો અધિકાર મળ્યો હતો.
નવો નિયમ શું હશે?
રિપોર્ટ અનુસાર નવા નિયમ હેઠળ કોઈપણ ફોન લોક કરતા પહેલા ઉધાર લેનારની પૂર્વ સંમતિ લેવી ફરજિયાત રહેશે. બેંકો અને ધિરાણકર્તાઓને લોક કરેલા ફોનમાંથી વ્યક્તિગત ડેટા ઍક્સેસ કરવાની સખત મનાઈ રહેશે. સૂત્રના જણાવ્યા અનુસાર, RBIનો ઉદ્દેશ્ય એ સુનિશ્ચિત કરવાનો છે કે બેંકો નાની લોન વસૂલ કરી શકે. તે જ સમયે, ગ્રાહકોનો ડેટા સુરક્ષિત રહે.
