ચીનના નૌકાદળે તેની શક્તિમાં વધારો કરતાં ત્રીજું વિમાનવાહક જહાજ ‘ફુજિયાન’ સત્તાવાર રીતે સેવામાં સામેલ કર્યું છે. વિશ્લેષકોના જણાવ્યા મુજબ, આ અદ્યતન જહાજ બેઇજિંગને તેના પ્રાદેશિક પાણીની બહાર પણ પ્રભાવ વિસ્તારવાની ક્ષમતા આપશે. ચીનની રાજ્ય સમાચાર એજન્સી શિન્હુઆ અનુસાર, રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગ બુધવારે દક્ષિણ હૈનાન પ્રાંતના સાન્યા શહેરમાં આ વિમાનવાહક જહાજ પર નિરીક્ષણ માટે ગયા હતા. ચીનનું લક્ષ્ય ભવિષ્યમાં ઓછામાં ઓછા 11 એરક્રાફ્ટ કેરિયર્સ બનાવવાનું છે, જોકે તેનું અંતિમ હેતુ હજી સ્પષ્ટ નથી.
‘ફુજિયાન’ – ચીનનું સૌથી અદ્યતન એરક્રાફ્ટ કેરિયર
ચીનનું નવું વિમાનવાહક જહાજ ફુજિયાન, અદ્યતન ઇલેક્ટ્રોમેગ્નેટિક કેટપલ્ટ ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ કરે છે, જે યુએસ નૌકાદળના USS Gerald R. Ford વિમાનવાહક જહાજ જેવી છે. ગ્લોબલ ટાઈમ્સના અહેવાલ મુજબ, ફુજિયાન તેના ફ્લેટ ફ્લાઇટ ડેક અને ઇલેક્ટ્રોમેગ્નેટિક સિસ્ટમથી ત્રણ અલગ પ્રકારના લડાકૂ વિમાનો લોન્ચ કરવાની ક્ષમતા ધરાવે છે. ચીને આ વર્ષે વિમાનવાહક જહાજો માટે તેની પાંચમી પેઢીની J-35A મરીન ફાઇટર એરક્રાફ્ટ પણ રજૂ કરી હતી, જેના કારણે તેની દરિયાઈ શક્તિ વધુ મજબૂત બની છે.
સ્થાનિક સ્તરે નિર્મિત અને વધુ શક્તિશાળી જહાજ
ચીન દ્વારા બનાવાયેલ ફુજિયાન સંપૂર્ણપણે સ્થાનિક સ્તરે વિકસિત છે અને તે ભારે શસ્ત્રો તેમજ લાંબા અંતરના મિશન માટે ઇંધણ ભરેલા વિમાનો વહન કરી શકે છે. ચીન પાસે પહેલાથી જ બે વિમાનવાહક જહાજો લિયાઓનિંગ અને શેનડોંગ છે, પરંતુ ફુજિયાન ટેકનોલોજી, ક્ષમતા અને ડિઝાઇનમાં બંને કરતાં આગળ છે. રાજ્ય મીડિયા અનુસાર, ફુજિયાનનો સમાવેશ ચીનની નૌકાદળની પ્રગતિ માટે "મહત્વપૂર્ણ માઈલસ્ટોન" છે. હાલમાં, યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ એ એકમાત્ર દેશ છે જેની પાસે આ ટેકનોલોજી ધરાવતું વિમાનવાહક જહાજ છે.
તાઇવાન સાથે વધતા તણાવ વચ્ચે ફુજિયાનનો પ્રવેશ
ફુજિયાનનું સેવામાં પ્રવેશ એ સમયે થયું છે જ્યારે ચીન-તાઇવાન તણાવ સતત વધી રહ્યો છે. નિષ્ણાતોના મત મુજબ, આ જહાજ ચીનને તાઇવાન, જાપાન અને દક્ષિણ ચીન સમુદ્રના વિવાદિત વિસ્તારોમાં વધુ દબાણ લાવવાની તક આપશે.
તાઇવાનના સંરક્ષણ સંશોધક જિયાંગ સિન-બિયાઓએ જણાવ્યું કે ભવિષ્યમાં ચીન તેના એરક્રાફ્ટ કેરિયર ગ્રુપ્સ, જેમાં યુદ્ધજહાજો અને સબમરીનનો સમાવેશ થાય છે, પશ્ચિમ પ્રશાંત વિસ્તારમાં તૈનાત કરી શકે છે, જે તાઇવાનને ઘેરી લેવાની વ્યૂહરચના માટે ઉપયોગી બની શકે છે. તેમ છતાં, કેટલાક નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે તાઇવાન સામેની શરૂઆતની કોઈ પણ લશ્કરી કાર્યવાહી માટે એરક્રાફ્ટ કેરિયરની ભૂમિકા મર્યાદિત રહેશે, કારણ કે ટાપુ ચીનના કિનારા નજીક આવેલો છે.
એશિયામાં દરિયાઈ શક્તિનું સંતુલન બદલાઈ શકે છે
ફુજિયાનના પરીક્ષણ દરમિયાન ચીને તેના નવા J-35 સ્ટેલ્થ ફાઇટર, KJ-600 અર્લી વોર્નિંગ એરક્રાફ્ટ, અને J-15ના અપગ્રેડેડ વર્ઝનનું પણ પરીક્ષણ કર્યું હતું. આ વિમાનો ચીનને સમુદ્રમાં લાંબા અંતરની દેખરેખ અને હુમલાની ક્ષમતા આપશે. યુએસ ડિફેન્સ એનાલિસ્ટ ગ્રેગ પોલિંગના જણાવ્યા અનુસાર, "એરક્રાફ્ટ કેરિયર્સ ચીનની મહાશક્તિ બનવાની ઈચ્છાનું પ્રતિક છે. તે ફક્ત તેના કિનારાનું રક્ષણ નહીં, પણ સમગ્ર ઇન્ડો-પેસિફિક ક્ષેત્રમાં પ્રભાવ સ્થાપિત કરવાની શક્તિ બતાવે છે."
ભારત માટે સંદેશો સ્પષ્ટ છે
ભારત હાલમાં બે એરક્રાફ્ટ કેરિયર્સ, INS વિક્રમાદિત્ય અને INS વિક્રાંત, ચલાવે છે. ભારતીય નૌકાદળ લાંબા સમયથી ત્રીજા એરક્રાફ્ટ કેરિયરની માંગ કરી રહ્યું છે, પરંતુ હજી કોઈ નિર્ણય લેવાયો નથી.
નેશનલ મેરીટાઇમ ફાઉન્ડેશનના ડિરેક્ટર જનરલ નિવૃત્ત વાઇસ એડમિરલ પ્રદીપ ચૌહાણએ તાજેતરમાં જણાવ્યું હતું કે ભારતને ઓછામાં ઓછા પાંચ એરક્રાફ્ટ કેરિયર્સની જરૂર છે. તેમના કહેવા મુજબ, “જો ચીન 10થી વધુ એરક્રાફ્ટ કેરિયર્સ બનાવવાનું લક્ષ્ય રાખે છે, તો તે કોઈ અતિરેક નથી; તે તેની વ્યૂહરચના છે. ભારતને પણ તેના સમાન સ્તરે પહોંચવા માટે નવો સંકલ્પ અને સંસાધનોની જરૂર છે.”
