ભારતના દરેક રાજ્યમાં છોકરીઓ માટે યોજનાઓ છે. પરંતુ અહીં અમે તમને જણાવીશું કે કયા રાજ્યો આ રેસમાં આગળ છે. કેન્દ્ર સરકાર અને રાજ્ય સરકારો બંને છોકરીઓના કલ્યાણ અને સશક્તિકરણ માટે સતત યોજનાઓ અમલમાં મૂકે છે. આ યોજનાઓ શિક્ષણ, આરોગ્ય, પોષણ, સુરક્ષા અને નાણાકીય સહાય પૂરી પાડવાનો હેતુ ધરાવે છે, જીવનના દરેક ક્ષેત્રમાં છોકરીઓ માટે સમાન તકો સુનિશ્ચિત કરે છે. પરંતુ પ્રશ્ન એ છે કે કયા ભારતીય રાજ્યમાં છોકરીઓ માટે સૌથી વધુ યોજનાઓ છે? ચાલો જાણીએ.
કયા રાજ્યો યોજનાઓ ચલાવી રહ્યા છે?
આંકડા દર્શાવે છે કે રાજસ્થાન અને પશ્ચિમ બંગાળ આ યાદીમાં ટોચ પર છે. રાજસ્થાનમાં મહિલાઓ અને છોકરીઓ સંબંધિત આશરે 48 યોજનાઓ છે, જ્યારે પશ્ચિમ બંગાળમાં પણ આશરે 47 યોજનાઓ છે. વર્ષોથી, આ બંને રાજ્યોએ શિક્ષણથી લઈને લગ્ન અને સલામતી સુધી દરેક સ્તરે છોકરીઓ માટે અનેક યોજનાઓ શરૂ કરી છે.
રાજસ્થાન પહેલ
રાજસ્થાનમાં, મુખ્યમંત્રી રાજશ્રી યોજના, કન્યા શિક્ષણ પ્રોત્સાહન યોજના અને અસંખ્ય શિષ્યવૃત્તિ કાર્યક્રમો કન્યા શિક્ષણને પ્રોત્સાહન આપે છે. વધુમાં, કન્યાના જન્મ માટે, તેમજ માધ્યમિક અને ઉચ્ચ શિક્ષણ માટે નાણાકીય સહાય પૂરી પાડવામાં આવે છે. રાજ્ય સરકારનું ધ્યાન ડ્રોપઆઉટ દર ઘટાડવા અને છોકરીઓને ઉચ્ચ શિક્ષણ મેળવવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવા પર છે.
પશ્ચિમ બંગાળનો કન્યાશ્રી પ્રોજેક્ટ
પશ્ચિમ બંગાળ સરકારના કન્યાશ્રી પ્રોજેક્ટને આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે માન્યતા મળી છે. આ યોજનાનો હેતુ બાળ લગ્ન અટકાવવા અને કન્યા શિક્ષણ માટે નાણાકીય સહાય પૂરી પાડવાનો છે. ગરીબ પરિવારોની દીકરીઓને ધોરણ 8 થી 12 સુધીના શિક્ષણ માટે વાર્ષિક નાણાકીય સહાય મળે છે, અને સ્નાતક સુધી તેમનો અભ્યાસ ચાલુ રાખવા માટે વિશેષ પ્રોત્સાહનો આપવામાં આવે છે. આ યોજનાએ લાખો છોકરીઓના જીવનમાં પરિવર્તન લાવી દીધું છે.
અન્ય રાજ્યોમાં યોજનાઓ
મધ્ય પ્રદેશની લાડલી લક્ષ્મી યોજના ગરીબ પરિવારોની દીકરીઓને જન્મથી લઈને સ્નાતક સુધી નાણાકીય સહાય પૂરી પાડે છે. દિલ્હીમાં, લાડલી યોજના છોકરીઓને તેમના શાળાકીય શિક્ષણ દરમિયાન સહાય પૂરી પાડે છે. આંધ્ર પ્રદેશની બાંગારુ તલ્લી યોજના પણ જન્મથી લઈને તેમના શિક્ષણ પૂર્ણ થવા સુધી નાણાકીય સુરક્ષા પૂરી પાડે છે. તમિલનાડુમાં મુખ્યમંત્રી કન્યા બાળ સુરક્ષા યોજના જેવી પહેલ પણ છે, જે છોકરીઓ માટે સામાજિક અને આર્થિક સુરક્ષા પર ભાર મૂકે છે.
ઉત્તર પ્રદેશમાં, મુખ્ય યોજના મુખ્યમંત્રી કન્યા સુમંગલા યોજના છે, જે છોકરીના જીવનના દરેક તબક્કે, જન્મથી સ્નાતક સુધી નાણાકીય સહાય પૂરી પાડે છે. વધુમાં, વિધવાઓ અને નિરાધાર મહિલાઓની દીકરીઓના લગ્ન માટે સબસિડી યોજના છે, જે તેમના લગ્નમાં મદદ કરે છે.
દરેક રાજ્યના પોતાના પડકારો
એ સ્પષ્ટ છે કે રાજસ્થાન અને પશ્ચિમ બંગાળ છોકરીઓ માટે સૌથી વધુ યોજનાઓ ધરાવતા રાજ્યોમાં સામેલ છે. જોકે, ઉત્તર પ્રદેશ, મધ્ય પ્રદેશ, આંધ્ર પ્રદેશ, દિલ્હી અને તમિલનાડુ જેવા અન્ય રાજ્યોમાં પણ નોંધપાત્ર પહેલ છે. રાજસ્થાન અને પશ્ચિમ બંગાળ સંખ્યાની દ્રષ્ટિએ આગળ છે, પરંતુ અસર અને અમલીકરણની દ્રષ્ટિએ દરેક રાજ્યની પોતાની વિશિષ્ટ લાક્ષણિકતાઓ અને પડકારો છે.