ઘરમાં પૂજા ઘર અથવા મંદિરનું સ્થાન અને રચના ઘરની સકારાત્મક ઉર્જાને વધારવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. વાસ્તુ શાસ્ત્ર અનુસાર, પૂજા ઘરને યોગ્ય રીતે ડિઝાઇન કરવાથી ઘરમાં શાંતિ, સમૃદ્ધિ અને આરોગ્યની વૃદ્ધિ થાય છે. આ લેખમાં અમે વાસ્તુ નિષ્ણાતોની સલાહ પર આધારિત કેટલીક મહત્વની ટિપ્સ શેર કરીશું, જેમાં મૂળ વાસ્તુ સિદ્ધાંતો તથા વધુ અભ્યાસિત માહિતીનો સમાવેશ છે. આ ટિપ્સને અનુસરીને તમે તમારા ઘરના આધ્યાત્મિક વાતાવરણને વધુ મજબૂત બનાવી શકો છો.
પૂજા ઘરની આદર્શ દિશા અને સ્થાન
વાસ્તુ શાસ્ત્રમાં પૂજા ઘરનું સ્થાન નક્કી કરવું અત્યંત મહત્વનું છે, કારણ કે તે ઘરની ઉર્જાને પ્રભાવિત કરે છે.
ઉત્તર-પૂર્વ દિશા (ઈશાન કોણ): આ સૌથી શ્રેષ્ઠ દિશા છે, જે ગુરુ ગ્રહ અને ભગવાન શિવ સાથે સંકળાયેલી છે. તેમાં પૂજા ઘર બનાવવાથી સૂર્યની કિરણોની મહત્તમ ઉર્જા મળે છે અને આધ્યાત્મિક વાતાવરણ વધે છે.
પૂર્વ અથવા ઉત્તર દિશા: જો ઉત્તર-પૂર્વ ઉપલબ્ધ ન હોય, તો પૂર્વ (સૂર્ય અને ઇન્દ્ર દેવ સાથે સંકળાયેલ) અથવા ઉત્તર (કુબેર દેવ સાથે) દિશા પસંદ કરી શકાય, જે સમૃદ્ધિ અને કારકિર્દીમાં સફળતા લાવે છે.
ભૂળથી ટાળવાની દિશાઓ: દક્ષિણ દિશા અશુભ છે, કારણ કે તેમાં પૂજા કરનારને દક્ષિણ તરફ મુખ કરવું પડે છે. દક્ષિણ-પૂર્વમાં માત્ર દુર્ગા માતાની પૂજા માટે જ યોગ્ય છે, અન્યથા નાણાકીય મુશ્કેલીઓ આવી શકે છે.
ગ્રાઉન્ડ ફ્લોર પર પૂજા ઘર બનાવવું શ્રેષ્ઠ છે. જો જગ્યા ઓછી હોય, તો લિવિંગ રૂમના ઉત્તર-પૂર્વ કોણમાં વોલ-માઉન્ટેડ મંદિર બનાવી શકાય.
બેઝમેન્ટ, સીડીઓ હેઠળ અથવા બાથરૂમની નજીક ટાળો.
મૂર્તિઓ અને પૂજા સામગ્રીનું સ્થાન
મૂર્તિઓનું યોગ્ય સ્થાન ઉર્જાના વહેતને સંતુલિત રાખે છે.
મૂર્તિઓની દિશા: મૂર્તિઓ પૂર્વ અથવા પશ્ચિમ તરફ મુખ કરે, જેથી પૂજા કરનાર પૂર્વ અથવા ઉત્તર તરફ મુખ કરીને બેસે. પૂર્વ તરફ મુખ કરવું સૌથી શુભ છે, જે સમૃદ્ધિ લાવે છે.
મૂર્તિઓ વચ્ચેનું અંતર: મૂર્તિઓ એકબીજાનો મુખ ન કરે, કારણ કે તે ઉર્જાના સંઘર્ષનું કારણ બને છે. તેમને 1 inchથી 6 inchesના અંતરે દીવાલથી દૂર રાખો અને ધરતીથી થોડી ઊંચાઈ પર, જેમ કે 32-36 inchesના પ્લેટફોર્મ પર.
મૂર્તિઓનું કદ: 7 inchesથી 9 inchesની ઊંચાઈવાળી બેઠેલી મૂર્તિઓ પસંદ કરો. એક જ દેવતાની વધુ મૂર્તિઓ ન રાખો, જેમ કે બે શિવલિંગ.
દીવો અને અગ્નિ કુંડ: દીવો અને વાટી દક્ષિણ-પૂર્વ દિશામાં મૂર્તિઓ સામે રાખો, જે નકારાત્મક ઉર્જાને દૂર કરે છે.
રંગો, સજાવટ અને કદ
શુભ રંગો: પૂજા ઘરમાં સફેદ (શુદ્ધતા માટે), હળવો પીળો (શાંતિ માટે) અથવા હળવો નીલો (સમાધિ માટે) રંગ વાપરો. ક્રીમ, હળવો ગુલાબી અથવા નારંગી પણ યોગ્ય છે. કાળો અથવા બદામી રંગો ટાળો, કારણ કે તે મનને ભારે બનાવે છે.
સજાવટ: કુદરતી પ્રકાશ માટે ઉત્તર અથવા પૂર્વમાં બારી રાખો. લાકડું, માર્બલ અથવા ગ્રાનાઇટ જેવા શુભ સામગ્રી વાપરો. છત પિરામિડ આકારની બનાવો. દરવાજા ઉત્તર અથવા પૂર્વ તરફ ખુલે.
કદ: નાના ઘર માટે 5x7 feet અથવા 3x3 feetનું કદ યોગ્ય છે. ઊંચાઈ 5-7 feetની રાખો.
કરવનું અને ન કરવાનું
વાસ્તુ નિષ્ણાતો કહે છે કે પૂજા ઘરને હંમેશા સ્વચ્છ રાખવું જોઈએ અને તેમાં ફક્ત પૂજા જ કરવી જોઈએ.
કરવાનું (Dos) | ન કરવાનું (Don'ts) |
---|---|
મેટલિક વસ્તુઓ જેમ કે ઘંટડી અથવા થાળી વાપરો, જે નકારાત્મક ઉર્જા દૂર કરે. | તૂટેલી મૂર્તિઓ, સડેલા ફૂલો, મૃત વ્યક્તિઓની તસવીરો અથવા બળેલી મેચસ્ટિક્સ રાખશો નહીં. |
પૂજા સામગ્રી માટે પશ્ચિમ અથવા દક્ષિણમાં કબાટ રાખો. | પૈસા, ચમડાની વસ્તુઓ અથવા ક્રોધી દેવતાઓની મૂર્તિઓ રાખશો નહીં. |
માર્બલ અથવા લાકડાનું ફ્લોરિંગ વાપરો. | મુખ્ય દરવાજા સમક્ક્ષ પૂજા ઘર બનાવશો નહીં; જો હોય તો પડદો લગાવો. |
આ વાસ્તુ ટિપ્સને અનુસરીને તમે તમારા ઘરના પૂજા ઘરને એવું બનાવી શકો કે તે સકારાત્મક ઉર્જાનો સ્ત્રોત બને. જો તમારા ઘરની વિશેષ પરિસ્થિતિ હોય, તો વાસ્તુ નિષ્ણાતની સલાહ લો. આ રીતે ઘરમાં હંમેશા શાંતિ અને આશીર્વાદની વર્ષા થાય.