અમેરિકા અવકાશ દોડમાં પડકારોનો સામનો કરી રહ્યું છે. "રેડશિફ્ટ" નામના એક નવા અહેવાલમાં ચેતવણી આપવામાં આવી છે કે, ચીન 5-10 વર્ષમાં યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સને પાછળ છોડીને વિશ્વની નંબર વન અવકાશ શક્તિ બની શકે છે. કોમર્શિયલ સ્પેસ ફેડરેશન (CSF) દ્વારા રજૂ કરાયેલા આ અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે ચીનનો અવકાશ કાર્યક્રમ ઝડપથી વધી રહ્યો છે, જ્યારે નાસાના બજેટ કાપને કારણે અમેરિકા પાછળ રહી ગયું છે.
અવકાશ દોડમાં ચીનનું વર્ચસ્વ: અહેવાલ શું કહે છે?
16 સપ્ટેમ્બરના રોજ પ્રકાશિત થયેલા 112 પાનાના અહેવાલમાં ચીનના અવકાશ મથક, ઉપગ્રહ નક્ષત્ર, ચંદ્ર મિશન અને ચંદ્ર આધાર વિશે માહિતી છે. CSF પ્રમુખ ડેવ કાવોસાએ જણાવ્યું હતું કે અમેરિકા હાલમાં ઘણા ક્ષેત્રોમાં આગળ છે, પરંતુ ચીન ઝડપથી વિકાસ કરી રહ્યું છે. જો કંઈ કરવામાં નહીં આવે, તો તે 5-10 વર્ષમાં પાછળ રહી જશે. રિપોર્ટના સહ-લેખક જોનાથન રોલ (એરિઝોના સ્ટેટ યુનિવર્સિટી) એ સમજાવ્યું કે, 2020 માં ચીનની અવકાશ ક્ષમતાઓ ઓછી હતી, પરંતુ ત્રણ વર્ષમાં બધું બદલાઈ ગયું છે. ચીન એપોલો, ISS અને વાણિજ્યિક અવકાશનો યુગ એકસાથે અનુભવી રહ્યું છે.
ચીનનો ચંદ્ર દાવો: અમેરિકાથી આગળ
ચીન 2030 સુધીમાં ચંદ્ર પર માનવીઓને ઉતારવાની યોજના ધરાવે છે. 2025 માં તે ચંદ્રની સપાટીનો ઉચ્ચ-રિઝોલ્યુશન નકશો બનાવશે. નમૂનાઓ પાછા લાવશે અને એક સુપર રોકેટ બનાવશે. 2035 સુધીમાં તે પરમાણુ રિએક્ટર સાથે ચંદ્ર આધાર બનાવશે. જે મંગળ મિશન માટે મદદરૂપ થશે. યુએસ આર્ટેમિસ મિશન (2027 સુધીમાં ચંદ્ર પર ઉતરાણ) સ્પેસએક્સના સ્ટારશીપ વિલંબથી પાછળ છે. ભૂતપૂર્વ નાસાના વડા જીમ બ્રિડેનસ્ટાઇને સેનેટને જણાવ્યું હતું કે, ચીનની સમયરેખા આપણા કરતા સારી છે. જો નાસાના બજેટમાં કાપ બંધ ન થાય, તો આપણે હારી જઈશું. ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્રે નાસાના બજેટને અડધું કરવાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો હતો.
અવકાશ મથકો અને નીચા-પૃથ્વી ભ્રમણકક્ષામાં ચીનનું વર્ચસ્વ
ચીનનું તિયાંગોંગ અવકાશ મથક 2022માં કાર્યરત થઈ રહ્યું છે. 2030 સુધીમાં ISS બંધ થઈ જતાં તિયાંગોંગ વિશ્વનું એકમાત્ર મોટું સરકારી અવકાશ મથક બનશે. નાસા પાસે કોઈ યોજના નથી, પરંતુ ખાનગી કંપનીઓ (બ્લુ ઓરિજિન જેવી) પ્રયાસ કરી રહી છે. ચીન પાસે છ અવકાશ મથકો છે, જે રોકેટ પ્રક્ષેપણને વેગ આપશે. ઉપગ્રહ મેગાકોન્સ્ટેલેશન (હજારો ઉપગ્રહો) સંદેશાવ્યવહાર અને દેખરેખને મજબૂત બનાવશે.
