આજે ઇન્દિરા એકાદશીનો પવિત્ર તહેવાર ઉજવવામાં આવી રહ્યો છે. આ એકાદશી પર ભગવાન શાલિગ્રામની પૂજા કરવાનું વિશેષ મહત્વ માનવામાં આવે છે. ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર, જે કોઈ ઇન્દિરા એકાદશીનું વ્રત રાખે છે, તેના પૂર્વજોને સાત પેઢી સુધી મોક્ષ પ્રાપ્ત થાય છે. તમને જણાવી દઈએ કે દ્વાદશી પર સૂર્યોદયથી સૂર્યોદય સુધી એકાદશીનું વ્રત રાખવામાં આવે છે. અહીં અમે તમને ઇન્દિરા એકાદશીની પવિત્ર વાર્તા જણાવીશું.
વિષ્ણુ ભક્ત રાજા ઇન્દ્રસેન
ઇન્દિરા એકાદશીના વ્રતની કથા મુજબ, મહિષ્મતી નગરીમાં, ઇન્દ્રસેન નામનો એક શક્તિશાળી રાજા રહેતો હતો, જે પોતાની પ્રજાને ખૂબ પ્રેમ કરતો હતો. તે ભગવાન વિષ્ણુનો મહાન ભક્ત હતો. એક દિવસ, જ્યારે રાજા પોતાના દરબારમાં બેઠા હતા, ત્યારે મહર્ષિ નારદ તેમની બાજુમાં પ્રગટ થયા. તેમને જોઈને, રાજાએ હાથ જોડીને તેમને આસન અને વિધિ મુજબ અર્ધ્ય આપ્યું.
એકાદશીના વ્રતથી સ્વર્ગ મળવાની માન્યતા
નારદ મુનિએ કહ્યું, "હે રાજા! કૃપા કરીને મારા આશ્ચર્યજનક શબ્દો સાંભળો. હું એક વાર બ્રહ્મલોકથી યમલોક ગયો હતો. તે સમયે, મેં તમારા પિતાને યમરાજાના દરબારમાં જોયા. તેમણે મને એક સંદેશ આપ્યો, તેથી હું તમને કહી રહ્યો છું." તેમણે કહ્યું કે મારા પાછલા જન્મમાં ઘણી સમસ્યાઓને કારણે, હું યમરાજ પાસે રહું છું, તેથી મારા પુત્ર, જો તમે મારા માટે આસો કૃષ્ણ ઇન્દિરા એકાદશીનું વ્રત કરો છો, તો હું સ્વર્ગ પ્રાપ્ત કરીશ. આ સાંભળીને રાજાએ ઋષિને આ વ્રતની પદ્ધતિ વિશે પૂછ્યું. નારદજીએ કહ્યું કે આસો મહિનાના કૃષ્ણ પક્ષની દસમી તિથિએ સવારે ભક્તિથી સ્નાન કરીને, નદી પર જાઓ અને બપોરે ફરીથી સ્નાન કરો. પછી ભક્તિથી તમારા પિતૃઓનું શ્રાદ્ધ કરો અને એકવાર ભોજન કરો.
એકાદશીના દિવસે શું કરવું?
એકાદશીના દિવસે સવારે સ્નાન કરીને, ભક્તિભાવથી વ્રતના નિયમો સ્વીકારો, પ્રતિજ્ઞા લો કે આજે હું એકાદશી પર બધા સુખોનો ત્યાગ કરીને અન્ન વિના ઉપવાસ કરીશ. હું તમારા શરણમાં છું, કૃપા કરીને મારું રક્ષણ કરો. આ રીતે, ભગવાન શાલિગ્રામની મૂર્તિ સમક્ષ શ્રાદ્ધ વિધિ કર્યા પછી, યોગ્ય બ્રાહ્મણોને ફળો ખવડાવો અને તેમને દક્ષિણા આપીને તેમના આશીર્વાદ મેળવો. પૂર્વજોના શ્રાદ્ધ પછી જે કંઈ બચે છે, તેને સુંઘીને ગાયને આપો અને પછી ધૂપ, દીવો, સુગંધ, ફૂલો, નૈવેદ્ય વગેરે જેવી બધી સામગ્રીથી ભગવાન ઋષિકેશની પૂજા કરો.
પરિવાર સાથે ભોજન કરવું
આખી રાત જાગતા રહો અને ત્યારબાદ દ્વાદશીની સવારે ભગવાનની પૂજા કરો અને બ્રાહ્મણોને ભોજન કરાવો. આ પછી, તમારે તમારા ભાઈઓ, પત્ની અને પુત્ર સાથે ભોજન પણ લેવું જોઈએ. પછી નારદજીએ કહ્યું, "હે રાજા! જો તમે આ રીતે ઇન્દિરા એકાદશીનું વ્રત રાખશો, તો તમારા પિતા ચોક્કસપણે સ્વર્ગમાં જશે."
ઇન્દિરા એકાદશી વ્રતનું મહત્વ
રાજાએ પોતાના સગાસંબંધીઓ અને સેવકો સાથે નારદજીની સલાહ મુજબ વ્રત રાખ્યું. આ કારણે આકાશમાંથી ફૂલોનો વરસાદ થયો અને તે રાજાના પિતા ગરુડ પર સવાર થઈને વિષ્ણુલોક ગયા. આ સાથે, રાજા ઇન્દ્રસેને પણ એકાદશી વ્રતના પ્રભાવથી કોઈપણ મુશ્કેલી વિના શાસન કર્યું, અને અંતે પોતાના પુત્રને સિંહાસનની જવાબદારી સોંપી સ્વર્ગમાં ગયા. ઇન્દિરા એકાદશી વ્રતનું મહત્વ વાંચવા અને સાંભળવાથી લોકો બધા પાપોથી મુક્ત થાય છે અને તમામ પ્રકારના સુખ ભોગવ્યા પછી, તેઓ વૈકુંઠને પ્રાપ્ત કરે છે.
