Senior Journalist Sameer Shukla - New Jersey USA
અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે વ્હાઇટ હાઉસમાં ઇઝરાયલના વડાપ્રધાન બેન્જામિન નેતન્યાહુ સાથે મુલાકાત કરી. આ મુલાકાત ગાઝા યુદ્ધનો તાત્કાલિક અંત લાવવા અને લાંબા ગાળાની શાંતિ માટેની યુએસની 21-બિંદુ યોજના પર કેન્દ્રિત હતી. ટ્રમ્પે નેતન્યાહુને આ યોજના સ્વીકારવા માટે દબાણ કર્યું, જેમાં હમાસને હટાવીને ગાઝાનું પુનર્નિર્માણ અને પેલેસ્ટાઇનિયન સ્વ-નિર્ણયનો માર્ગ શામેલ છે.
નેતન્યાહુએ આ યોજનાને સમર્થન આપ્યું, પરંતુ કેટલીક શરતો સાથે. હમાસે હજુ સુધી Peace deal પર કોઈ નિર્ણય જાહેર કર્યો નથી, આ યોજના યુએસ, અરબ દેશો અને આંતરરાષ્ટ્રીય મધ્યસ્થીઓ (જેમ કે કતાર અને ઇજિપ્ત) વચ્ચે ચર્ચા પછી તૈયાર કરવામાં આવી છે.
અત્યાર સુધી યુદ્ધમાં 66,000 થી વધુ પેલેસ્ટાઇનિયન અને 1,200થી વધુ ઇઝરાયલીઓના મોત થયા છે, જેને કારણે આ યોજના માટે વૈશ્વિક દબાણ વધ્યું છે.
મહત્વની બાબતો:
ટ્રમ્પ અને નેતન્યાહુ વચ્ચેની આ મુલાકાત યુએન જનરલ એસેમ્બલી પછી થઈ, જ્યાં ટ્રમ્પે અરબ નેતાઓને આ 21-બિંદુ યોજના રજૂ કરી હતી.
હોસ્ટેજ અને પ્રિઝનર એક્સચેન્જ:
ઇઝરાયલને આ યોજના સ્વીકાર્યા પછી 72 કલાકમાં બધા 48 હોસ્ટેજ (જીવિત અને મૃત) મુક્ત કરવા પડશે (લગભગ 20 જીવિત છે). વિનિમયમાં, ઇઝરાયલ 250 આજીબયાણીની સજા પામેલા પેલેસ્ટાઇનિયન અને 1,700 અન્યને મુક્ત કરશે. મૃત હોસ્ટેજ માટે 15 પેલેસ્ટાઇનિયનના મૃતદેહને સોપવાનો પણ મુદ્દો છે.
હમાસનું વિઘટન અને ડિસઆર્મમેન્ટ:
હમાસને તમામ હથિયારો ત્યાગવા પડશે, તુનલ અને સૈન્ય માળખા નાશ કરવા પડશે. શાંતિનું વચન આપનાર હમાસ સભ્યોને માફી અને ગાઝા છોડવા માટે સુરક્ષિત માર્ગ મળશે. હમાસની કોઈપણ ભૂમિકા ગાઝા શાસનમાં નહીં રહે. જો હમાસ નકારે, તો ઇઝરાયલને "કામ પૂરું કરવાનો" અધિકાર મળશે.
ટ્રમ્પે કહ્યું, "આ એક ઐતિહાસિક દિવસ છે, જે મધ્ય પૂર્વમાં શાશ્વત શાંતિ તરફ દોરી જશે." નેતન્યાહુએ કહ્યું કે યોજના તેમની સરકારની પાંચ મુખ્ય શરતો જેમ કે હમાસના વિઘટન સાથે સુસંગત છે.
આ 21-બિંદુ યોજના ગાઝાને "આતંકમુક્ત વિસ્તાર" બનાવવા, તેનું પુનર્નિર્માણ કરવા અને પેલેસ્ટાઇનિયન સ્ટેટહુડ તરફ માર્ગ ખોલવા પર કેન્દ્રિત છે. તેમાં તાત્કાલિક સીઝફાયર, હોસ્ટેજ રિલીઝ અને આંતરરાષ્ટ્રીય સુરક્ષાનો સમાવેશ થાય છે.
ઇઝરાયલી વાપસી અને સુરક્ષા: ઇઝરાયલી સૈન્યની તબક્કાવાર વાપસી, પરંતુ ગાઝાની સરહદો પર સુરક્ષા જળવાઈ રહેશે.
આંતરરાષ્ટ્રીય સ્ટેબિલાઇઝેશન ફોર્સ (ISF) ગાઝામાં શાંતિ જાળવશે, જેમાં જોર્ડન અને ઇજિપ્તની મદદથી પેલેસ્ટાઇનિયન પોલીસ તૈયાર કરવામાં આવશે. ઇઝરાયલ ગાઝા કબજો કરશે નહીં.
પુનર્વસન અને નિર્માણ:
તાત્કાલિક માનવીય મદદ (ખોરાક, પાણી, વીજળી, હોસ્પિટલ) શરૂ થશે. "બોર્ડ ઓફ પીસ" (ટ્રમ્પ અને ટોની બ્લેર જેવા નેતાઓનું નેતૃત્વ) ગાઝાનું નિર્માણ કરશે. વિશેષ આર્થિક વિસ્તાર બનાવીને રોજગાર અને રોકાણ આકર્ષીશે. કોઈને ગાઝા છોડવા મજબૂર નહીં કરાય, પરંતુ વળતર મળશે.
ગાઝા શાસન: અસ્થાયી "ગાઝા ઇન્ટરનેશનલ ટ્રાન્ઝિશનલ ઓથોરિટી" (GITA) બનશે, જેમાં પેલેસ્ટાઇનિયન અને આંતરરાષ્ટ્રીય નિષ્ણાતો હશે. પછી સુધારિત પેલેસ્ટાઇનિયન ઓથોરિટી (PA) ને સોંપાશે. નેતન્યાહુ PAને બાકાત રાખવા માંગે છે.
યોજના PA સુધારા પછી પેલેસ્ટાઇન સ્ટેટહુડ તરફ માર્ગ ખોલે છે, પરંતુ વેસ્ટ બેંકનું વિસ્તરણ રોકશે. અરબ દેશો તેને સમર્થન આપે છે, પરંતુ હમાસના વિશ્વાસ અને ઇઝરાયલની પાલનની ચિંતા છે. જો નિષ્ફળ જાય, તો વધુ યુદ્ધની શક્યતા.
આ યોજના હજુ અંતિમ નથી; હમાસના જવાબ અને આંતરરાષ્ટ્રીય સમર્થન પર નિર્ભર છે. ટ્રમ્પે કહ્યું, "આ ડીલ ખૂબ જ નજીક છે," પરંતુ હવે આધાર હમાસ પર છે કે તે આ શાંતિ પ્રક્રિયાની ડીલ સ્વીકારે છે કે નહીં.
