નવરાત્રિનો ચોથો દિવસ માતા કુષ્માંડાની પૂજા કરવામાં આવે છે માતાની કૃપા મેળવવા માટે ખાસ પૂજા અને ઉપાયો કરવા પડે છે, અને તેના માટે માતાના મહિમા વિશે જાણવું ખૂબ જ જરુરી છે. માતા કુષ્માંડા નવદુર્ગાનું ચોથું સ્વરૂપ છે અને તેમને સૃષ્ટિની રચનાકર્તા માનવામાં આવે છે.
માતા કુષ્માંડાની કથા
પૌરાણિક કથા અનુસાર, જ્યારે સૃષ્ટિની શરૂઆત થઈ, ત્યારે બ્રહ્માંડમાં અંધકાર અને શૂન્યતા હતી. માતા કુષ્માંડાએ પોતાની ઈચ્છાશક્તિથી સૃષ્ટિની રચના કરી. તેમના નામનો અર્થ "કુ" (નાનું), "ઉષ્મા" (ઉર્જા), અને "અંડ" (બ્રહ્માંડ) એટલે કે બ્રહ્માંડની ઉર્જાનું નાનું રૂપ. તેમણે પોતાના હાસ્યથી બ્રહ્માંડની ઉત્પત્તિ કરી અને સૂર્ય, ચંદ્ર, ગ્રહો અને નક્ષત્રોની રચના કરી. તેમની દિવ્ય શક્તિ દ્વારા સૃષ્ટિમાં પ્રકાશ અને જીવનનો સંચાર થયો.
માતા કુષ્માંડા આઠ ભુજાઓ ધરાવે છે, જેમાં તેઓ કમળ, ધનુષ, બાણ, કમંડળ, ચક્ર, ગદા, જપમાળા અને અમૃતનું કળશ ધારણ કરે છે. તેમનું વાહન સિંહ છે, જે શક્તિ અને સાહસનું પ્રતીક છે. તેઓ સૂર્યલોકમાં નિવાસ કરે છે અને સૂર્યની શક્તિને નિયંત્રિત કરે છે.
માતા કુષ્માંડાનો મહિમા
1. સૃષ્ટિની રચનાકર્તા: માતા કુષ્માંડા બ્રહ્માંડની ઉત્પત્તિનું કારણ છે. તેમની શક્તિ વિના સૃષ્ટિની કલ્પના અશક્ય હતી.
2. આરોગ્ય અને સમૃદ્ધિની દાતા: તેમની પૂજા કરવાથી ભક્તોને સ્વાસ્થ્ય, સમૃદ્ધિ અને સફળતા પ્રાપ્ત થાય છે. તેઓ રોગો અને દુ:ખો દૂર કરે છે.
3. ઉર્જા અને પ્રકાશનું પ્રતીક: માતા કુષ્માંડા સૂર્યની શક્તિનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે, જે જીવનમાં ઉર્જા, પ્રકાશ અને સકારાત્મકતા લાવે છે.
4. આધ્યાત્મિક જાગૃતિ: તેમની ઉપાસના ભક્તોના મન અને આત્માને શુદ્ધ કરે છે, જેનાથી આધ્યાત્મિક જ્ઞાન અને શાંતિ પ્રાપ્ત થાય છે.
પૂજા વિધિ
- નવરાત્રિના ચોથા દિવસે સવારે સ્નાન કરી, શુદ્ધ વસ્ત્રો ધારણ કરો.
- માતા કુષ્માંડાની મૂર્તિ અથવા ચિત્રની સ્થાપના કરો.
- દીપ પ્રગટાવો, ધૂપ અને ફૂલ અર્પણ કરો.
- માતાને માલપુઆ, દૂધની ખીર અથવા કેળાનો ભોગ ધરાવો.
- "ૐ દેવી કુષ્માંડાયૈ નમઃ" મંત્રનો 108 વાર જાપ કરો.
- દુર્ગા સપ્તશતીના પાઠ અથવા કુષ્માંડા માતાના સ્તોત્રનું પઠન કરો.
મંત્ર
મૂળ મંત્ર: ॐ देवी कूष्माण्डायै नमः
સ્તુતિ
सुरासम्पूर्णकलशं रुधिराप्लुतमेव च।
दधाना हस्तपद्माभ्यां कूष्माण्डा शुभदास्तु मे॥
માતા કુષ્માંડાની કૃપાથી ભક્તોના જીવનમાં સુખ, શાંતિ અને સમૃદ્ધિ આવે છે. તેમની ઉપાસના નકારાત્મક શક્તિઓનો નાશ કરે છે અને જીવનમાં નવી ઉર્જાનો સંચાર કરે છે.