રશિયન વિદેશ મંત્રી સેરગેઈ લાવરોવે ગુરુવારે તેમના ભારતીય સમકક્ષ એસ જયશંકર સાથે મુલાકાત કરી. આ દરમિયાન તેમણે કહ્યું, તમને મોસ્કોમાં તમને જોઈને આનંદ થયો. મને ખબર છે કે તમારો ગઈકાલનો દિવસ વ્યસ્ત રહ્યો. તમે નાયબ વડા પ્રધાન ડેનિસ મન્ટુરોવ સાથે વેપાર અને આર્થિક બાબતો પર આંતર-સરકારી કમિશનની બેઠક યોજી હતી, જે સફળ રહી.
લાવરોવે કહ્યું, મને આશા છે કે આજે આપણને રાજકીય મુદ્દાઓ પર ચર્ચા કરવાની તક મળશે. આપણે આપણા સંબંધોને એક ખાસ વ્યૂહાત્મક ભાગીદારી તરીકે જોઈએ છીએ અને આશા રાખીએ છીએ કે આપણે આ સંબંધોને સંપૂર્ણ રીતે ન્યાયી ઠેરવીશું.
તેમણે વધુમાં કહ્યું, આપણે આંતરરાષ્ટ્રીય સંબંધોમાં એક નવી સિસ્ટમની રચના જોઈ રહ્યા છીએ, જે બહુધ્રુવીય સિસ્ટમ છે. આમાં, શાંઘાઈ સહયોગ સંગઠન (SCO), BRICS અને G20 ની ભૂમિકા વધી રહી છે અને અલબત્ત સંયુક્ત રાષ્ટ્ર એક એવું પ્લેટફોર્મ છે જ્યાં તમામ વર્તમાન અને ભવિષ્યના શક્તિ કેન્દ્રો એકબીજા સાથે સહયોગ, કરાર અને સંતુલિત અભિગમમાં કામ કરી શકે છે. રશિયા આવા સંતુલિત અભિગમને સમર્થન આપે છે.
વિદેશ મંત્રી એસ જયશંકરે શું કહ્યું
વિદેશ મંત્રી જયશંકરે કહ્યું, આજની બેઠક આપણા માટે આપણા રાજકીય સંબંધો પર ચર્ચા કરવાની તક છે. સાથે આપણા દ્વિપક્ષીય સંબંધોની પણ સમીક્ષા કરીએ.
જયશંકરે કહ્યું, હું રાજકારણ, વેપાર, રોકાણ, સંરક્ષણ, વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી અને લોકો-થી-લોકોના સંબંધો પર વિચારોના આદાન-પ્રદાન માટે આતુર છું. આપણા નેતાઓ ગયા વર્ષે જુલાઈમાં 22મા વાર્ષિક સમિટમાં અને પછી કાઝાનમાં મળ્યા હતા. હવે અમે વર્ષના અંતમાં યોજાનારી વાર્ષિક સમિટની તૈયારી કરી રહ્યા છીએ. અમારા નેતાઓએ હંમેશા ખાસ અને વિશેષાધિકૃત વ્યૂહાત્મક ભાગીદારીને આગળ વધારવા માટે અમને માર્ગદર્શન આપ્યું છે.
'ભારત-રશિયા સંબંધો વિશ્વમાં સૌથી સ્થિર'
તેમણે વધુમાં કહ્યું, જેમ તમે એ પણ ઉલ્લેખ કર્યો હતો કે ગઈકાલે (રશિયન નાયબ વડા પ્રધાન) ડેનિસ મન્ટુરોવ સાથે આંતર-સરકારી કમિશનની ખૂબ જ સફળ બેઠક થઈ હતી. અમે દ્વિપક્ષીય સહયોગના ઘણા મુદ્દાઓ પર ચર્ચા કરી અને ઘણા ઉકેલો પણ શોધી કાઢ્યા. જયશંકરે કહ્યું, બીજા વિશ્વયુદ્ધ પછી, ભારત અને રશિયાના સંબંધો વિશ્વના સૌથી સ્થિર અને મજબૂત સંબંધો રહ્યા છે. તેમણે કહ્યું, ઉર્જા ક્ષેત્રમાં વેપાર અને રોકાણ દ્વારા સહયોગ જાળવી રાખવો પણ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.
'વેપાર અસંતુલનને સુધારવું જરૂરી છે'
તેમણે કહ્યું, અમે પરસ્પર સમજણ સાથે સંતુલિત અને ટકાઉ રીતે દ્વિપક્ષીય વેપાર વધારવાની અમારી સહિયારી ઇચ્છાનો પુનરોચ્ચાર કર્યો છે. આ માટે, ભારતે રશિયામાં તેની નિકાસ વધારવી જરૂરી છે. આ માટે, બિનજરૂરી ટેરિફ અવરોધો અને નિયમનકારી અવરોધોને ઝડપથી દૂર કરવા પડશે. ભારતના કૃષિ, દવા અને કાપડ જેવા ક્ષેત્રોમાંથી નિકાસ વધારીને આ વેપાર અસંતુલનને સુધારી શકાય છે. તેમણે એમ પણ કહ્યું, અમારો સંરક્ષણ અને લશ્કરી તકનીકી સહયોગ પણ મજબૂત રહે છે. રશિયા ભારતના 'મેક ઇન ઇન્ડિયા' ધ્યેયને સમર્થન આપે છે, જેમાં સંયુક્ત ઉત્પાદન અને ટેકનોલોજી ટ્રાન્સફરનો સમાવેશ થાય છે.
'અમે રશિયન તેલ, LNG ના સૌથી મોટા ખરીદદાર નથી'
જયશંકરે પ્રેસ કોન્ફરન્સમાં જણાવ્યું, મેં રશિયન સેનામાં સેવા આપતા ભારતીયોનો મુદ્દો પણ ઉઠાવ્યો. ઘણા લોકોને મુક્ત કરવામાં આવ્યા છે, પરંતુ કેટલાક કિસ્સાઓમાં લોકો હજુ પણ ગુમ છે અથવા પ્રક્રિયા બાકી છે. અમને આશા છે કે રશિયન પક્ષ ટૂંક સમયમાં આ બાબતોનો ઉકેલ લાવશે. તેલ વેપાર પર ઉઠાવવામાં આવેલા પ્રશ્નો પર, જયશંકરે કહ્યું, અમે રશિયન તેલના સૌથી મોટા ખરીદદાર નથી, તે ચીન છે. અમે LNGના સૌથી મોટા ખરીદદાર પણ નથી, તે યુરોપિયન યુનિયન છે. 2022 પછી રશિયા સાથે વેપારમાં સૌથી ઝડપી વૃદ્ધિ અમારી સાથે નહીં, પરંતુ દક્ષિણના કેટલાક અન્ય દેશો સાથે થઈ છે.
તેમણે કહ્યું, અમે એક એવો દેશ છીએ જેના માટે યુએસ વહીવટીતંત્ર પોતે કહેતું રહ્યું છે કે આપણે વૈશ્વિક ઊર્જા બજારને સ્થિર કરવા માટે દરેક જરૂરી પગલાં લેવા જોઈએ, જેમાં રશિયા પાસેથી તેલ ખરીદવાનો સમાવેશ થાય છે. માર્ગ દ્વારા, અમે અમેરિકા પાસેથી પણ તેલ ખરીદીએ છીએ અને તે જથ્થો વધી રહ્યો છે. તેથી, પ્રામાણિકપણે, મીડિયા દ્વારા આપવામાં આવેલ દલીલ અમને સંપૂર્ણપણે મૂંઝવણભરી અને અસ્પષ્ટ લાગે છે.
